Ngoài cách làm xôi ngũ sắc của người Tày theo kiểu truyền thống ra, các bạn còn có thể biến tấu một chút trong cách tạo màu và kết hợp các nguyên liệu khác, nhằm cho ra đời những kiểu xôi chuẩn ngon và đẹp mắt theo ý bạn thích. Nào chúng ta cùng vào bếp nấu xôi cho cả nhà mình thưởng thức nhé!
1. Cách làm xôi ngũ sắc truyền thống thơm ngon của người Tày từ rau củ quả
1.1. Nguyên liệu
- 1,5 kg gạo nếp
- 1 bó lá cẩm
- 1 bó lá dứa
- 1/2 quả gấc
- 100 gram nghệ tươi
- 5 thìa cà phê muối
- Rượu trắng
- 3 muỗng cà phê đường
- 3 muỗng canh nước cốt dừa
1.2. Cách làm xôi ngũ sắc ngon từ rau củ quả của người Tày
1.2.1. Sơ chế nguyên liệu và tạo màu
- Vo sạch gạo nếp, ngâm qua đêm. Rửa sạch lá cẩm, lá dứa để ráo.
- Nghệ tươi rửa sạch, bỏ vỏ, giã nhuyễn rồi đổ 1 lít nước vào, lọc lấy nước màu vàng và bỏ bã nghệ.
- Lá cẩm cắt khúc, cho vào nồi đun sôi với 1 lít nước cỡ 10 phút, khi nước ra màu tím bạn lọc lấy phần nước tím và vớt bỏ lá đi.
- Lá dứa cho vào máy xay sinh tố xay thật nhuyễn, đổ vào 1 lít nước lọc, bóp lấy nước cốt màu xanh qua rây, bỏ bã đi.
- Cho thịt quả gấc vào chén với 1 chút rượu trắng, đeo bao tay nilon vào bóp thật kỹ cho phần thịt gấc tách hết ra khỏi hạt, bỏ hạt đi.
1.2.2. Ngâm màu gạo và làm xôi ngũ sắc
- Chia gạo nếp đã ngâm mềm làm 5 phần, mỗi phần ngâm 3 giờ với một loại nước màu đã chuẩn bị gồm: tím, xanh, vàng, thêm 1 muỗng canh nước cốt dừa, 1 muỗng cà phê đường và muối.
- Còn 2 phần nếp còn lại: trộn đều 1 phần với thịt gấc và 1 muỗng cà phê muối. Còn phần kia giữ nguyên màu nếp trắng và trộn với 1 muỗng cà phê muối.
- Gạo nếp ngâm xong cho vào xửng hấp, có thể dùng giấy nến để ngăn các loại màu xôi và hấp với lửa lớn cho xôi nở chín đều.
- Sau 30 phút dùng đũa để xới tơi, nếu xôi hơi khô thì rưới thêm chút nước lên trên.
- Hấp tiếp cho đến khi xôi chín mềm thì tắt bếp, bắc nồi xuống.
- Chan thêm ít nước cốt dừa lên trên mặt xôi và thưởng thức.
2. Cách nấu xôi mít ngũ sắc hoa đậu biếc ngon lạ
2.1. Nguyên liệu
- Gạo nếp: 1 kg
- Mít chín: 300 gram
- Lá cẩm: 100 gram
- Lá dứa: 100 gram
- Nghệ tươi: 200 gram
- Hoa đậu biếc tươi hoặc khô: 100 gram
- Nước dừa: 500 ml
2.2. Cách làm xôi mít ngũ sắc thơm ngọt bắt mắt
2.2.1. Sơ chế và tạo màu cho xôi
- Gạo vo sạch đem ngâm nước 6 – 8 tiếng cho gạo nở mềm.
- Mít đem tách múi, rạch 1 đường dọc lấy hột mít ra rồi cho vào hộp kín hoặc túi zip, để vào ngăn mát tủ lạnh.
- Nghệ tươi rửa sạch, bỏ vỏ, giã nhuyễn, đổ 1 lít nước vào, lọc lấy nước màu vàng và bỏ bã nghệ.
- Lá cẩm cắt khúc, cho vào nồi đun sôi với 1 lít nước 10 phút cho nước ra màu tím thì lọc lấy phần nước tím và vớt bỏ lá đi.
- Lá dứa cho vào máy sinh tố xay nhuyễn, đổ vào 1 lít nước lọc, bóp lấy nước cốt màu xanh qua rây, bỏ bã đi.
- Hoa đậu biếc rửa sạch, cho vào nồi đun lửa nhỏ với 1 lít nước 10-15 phút cho hoa ra màu.
2.2.2. Cách làm xôi mít ngũ sắc từ rau củ quả, hoa đậu biếc
- Gạo nếp sau khi ngâm mềm đem chia làm 5 phần đều nhau.
- Ngâm riêng 4 phần gạo nếp với các loại nước tạo màu tự nhiên, còn 1 phần gạo nếp thì ngâm nước lạnh bình thường.
- Ngâm gạo nếp trong màu khoảng 2 – 3 giờ cho gạo ngấm màu đẹp.
- Sau đó, vớt gạo nếp ra để ráo, trộn đều 5 loại gạo nếp lại với nhau.
- Cho 500ml nước dừa tươi vào nồi hấp, nấu sôi với lửa vừa.
- Đổ nếp vào xửng, dàn đều và hấp 30 phút hoặc có thể đồ xôi bằng nồi cơm điện.
- Xôi chín đem bày ra dĩa, chèn xôi vào làm nhân cho từng múi mít và thưởng thức.
3. Cách làm xôi ngũ sắc Tây Bắc từ thanh long ruột đỏ
3.1. Nguyên liệu
- Gạo nếp ngon: 2 kg
- Lá dứa: 1 bó
- Thanh long ruột đỏ: 1 quả
- Bột nghệ
- Gấc: 1/2 quả
- Nước cốt dừa
3.2. Cách làm xôi ngũ sắc từ thanh long ruột đỏ
3.2.1. Sơ chế nguyên liệu
- Gạo nếp vo sạch, ngâm mềm trong nước từ 6 – 8 tiếng.
- Lá dứa rửa sạch, cắt khúc, xay nhuyễn với 1 lít nước và lọc bỏ bã lá.
- Dùng bột nghệ hoà tan với 1 lít nước lọc để thu được phần nước vàng.
- Thanh long ruột đỏ cắt đôi bỏ vỏ, cắt miếng nhỏ và dằm nát rồi pha thêm 1 lít nước vào, lọc qua rây để lấy nước màu tím.
- Gấc lấy phần thịt ra tô, thêm chút rượu vào trộn đều, bóp thật kỹ thịt gấc để loại bỏ hết phần hạt gấc đi.
3.2.2. Cách làm xôi ngũ sắc từ thanh long ruột đỏ
- Gạo đã ngâm mềm đem rửa sạch lại, chia thành 5 phần khác nhau.
- Cho 3 phần gạo ngâm với 3 loại nước màu đã chuẩn bị cỡ 3 giờ.
- Trộn đều 1 phần gạo với thịt gấc và 1 muỗng cà phê muối.
- Còn 1 phần cuối giữ lại màu trắng và trộn với 1 muỗng cà phê muối.
- Gạo sau khi ngâm với hỗn hợp màu xong đổ ra để ráo, rải đều gạo lên xửng hấp.
- Bắc nồi lên bếp đun nước rồi cho xửng gạo lên hấp 45 phút.
- Cứ cách 10 phút thì mở nắp xửng và đảo đều, lau hơi nước trên nắp.
- Khi gạo đã nở và chín tới, rưới nước cốt dừa lên cho gạo mềm và thơm hơn.
- Rưới thêm chút dầu ăn vào các phần xôi để xôi bóng và ngon hơn.
- Sau đó, hấp xôi thêm 1 – 2 phút nữa và tắt bếp bắc nồi xuống là xong.
4. Cách làm xôi ngũ sắc nhuộm màu trái cây cho ngày rằm
4.1. Nguyên liệu
- 500 gram gạo nếp
- 30 gram dâu tây sấy khô
- 30 gram bí đỏ sấy khô
- 30 gram việt quất sấy khô
- 40 gram dâu tằm
4.2. Cách làm xôi ngũ sắc lên màu trái cây tuyệt đẹp
- Xay các loại trái cây khô thành bột rồi để riêng từng loại cho vào bát, thêm lượng nước vừa đủ vào khuấy đều.
- Dâu tằm đem trộn với ít nước lọc rồi ép lấy nước.
- Gạo vo sạch, ngâm mềm và chia thành 5 phần, mỗi phần 100 gram.
- Cho một phần gạo vào 1 bát nước lọc, 4 phần còn lại thì mỗi phần cho vào một bát nước bột trái cây đã hòa tan.
- Ngâm gạo ít nhất 3 giờ cho gạo ngấm đều màu trái cây.
- Sau đó, cho gạo nếp vào xửng, hấp chín khoảng 30 phút là xong.
Thật dễ với những cách làm xôi ngũ sắc của người Tày đẹp mắt, thơm ngon mềm dẻo và cực kỳ hấp dẫn phải không nào các bạn. Với 4 công thức nấu món xôi ngũ sắc như trên, sau khi hoàn tất các bạn có thể ăn kèm cùng với giò chả, thịt kho, ruốc, muối mè đậu phộng…..sẽ rất ngon và cực bắt vị đấy nhé. Chúc các bạn thành công với món xôi ngũ sắc mang nhiều ý nghĩa may mắn nhé.
Bích Tuyền