1. Vài nét về món bánh xèo và hương vị nước mắm chấm 3 miền

1.1. Nguồn gốc tên gọi bánh xèo

Để làm nước mắm pha ăn với bánh xèo lên vị chua ngọt ngon đúng cách, bạn có thể áp dụng theo một số tỷ lệ đặc biệt. Những công thức này chỉ mang tính tương đối. Trong quá trình pha nước mắm, bạn có thể điều chỉnh và nêm nếm lại cho nước chấm hợp vị. Tên bánh có nguồn gốc từ công đoạn đổ bột vào chảo chiên, phát tiếng “xèo xèo” phát lên nên người ta lấy âm thanh này làm tên gọi cho món bánh bình dân của người Việt. Mỗi miền có công thức đổ bánh xèo riêng – khác về tỷ lệ pha bột, lẫn thành phần nhân. Nhưng về cơ bản, bánh xèo Việt Nam vẫn làm từ bột gạo pha với nước, trộn tinh bột nghệ để lên màu vàng đẹp. Nhân bánh thường gồm thịt heo, tôm luộc, giá đỗ,…

1.2. Cách làm nước mắm chua ngọt ăn bánh xèo theo khẩu vị 3 miền

Cách làm bánh xèo miền Tây hoặc bánh xèo đổ kiểu miền Nam nói chung thường có thêm vị nước cốt dừa beo béo, thơm ngọt. Hơn nữa, khổ bánh cũng rất lớn, thường bằng kích cỡ chảo. Trong khi đó, bánh xèo làm kiểu miền Trung thì không có bột nghệ, kích cỡ nhỏ hơn 1/2 – 1/3. Nhiều vùng còn dùng bột cà ri để tạo màu cho vỏ bánh xèo có màu sắc hấp dẫn hơn nữa.

cách làm nước mắm chua ngọt ăn bánh xèo
Nước mắm ăn kèm bánh xèo của mỗi miền mang hương vị đặc trưng riêng. Ảnh: Internet

Về nước chấm ăn kèm bánh xèo, mỗi vùng cũng có hương vị riêng. Nước mắm pha kiểu miền Nam có vị ngọt và chua nhiều hơn, dùng để chấm bánh xèo, làm nước chấm gỏi cuốn hay thịt luộc cuốn bánh tráng,…rất đa dạng. Còn ở miền Trung và miền Bắc thì nước mắm có vị mặn nhiều hơn. Người Hàn Quốc cũng có món bánh xèo của riêng mình. Nhưng, bánh xèo kim chi Hàn Quốc thì không ăn kèm nước mắm chua ngọt như người Việt.

2. Cách làm nước mắm pha chua ngọt ăn bánh xèo chay, mặn đều ngon

2.1. Cách pha nước mắm chua ngọt ăn bánh xèo nhân mặn

2.1.1. Cách làm nước mắm chua ngọt pha soda ăn bánh xèo

Thêm ít nước soda giúp vị nước mắm được làm nổi bật, trở nên ngon và đậm đà hơn. Thành phần nguyên liệu gồm:

  • 2 muỗng canh đường trắng
  • 2 muỗng canh nước mắm loại ngon
  • 1 muỗng canh nước cốt chanh (nhớ bỏ hột nhé)
  • 4 muỗng canh nước ấm
  • 1 thìa cà phê tỏi băm
  • 1 thìa cà phê ớt xắt (hoặc điều chỉnh theo khẩu vị)
  • 1/2 thìa cà phê nước soda

Mẹo: Bạn có thể thêm cà rốt nạo sợi vào nước mắm ăn cho ngon hơn nhé.

nước chấm chua ngọt pha soda chấm bánh xèo
Phần nước chấm chua ngọt pha soda chấm bánh xèo độc đáo. Ảnh: Yummy

Cách pha: Trước hết, bạn cho đường, nước mắm, nước ấm, nước cốt chanh và nước soda vào chén nhỏ, dùng muỗng khuấy nhẹ cho tan đều. Cuối cùng mới cho tỏi và ớt xắt vào, điều chỉnh lại gia vị vừa ăn là hoàn tất.

2.1.2. Cách làm nước mắm chua ngọt truyền thống ăn bánh xèo ngon

Nếu không thích “phá cách” với soda, bạn có thể pha nước mắm chua ngọt kiểu truyền thống như sau:

  • 3 – 4 muỗng canh nước ép chanh tươi bỏ hạt
  • 3 – 4 muỗng canh đường trắng
  • 1/4 chén nước mắm loại ngon
  • 2 tép tỏi đập dập, băm nhỏ
  • 2 trái ớt đỏ đập dập, băm nhỏ
cách pha nước mắm chua ngọt ăn bánh xèo ngon
Thưởng thức bánh xèo với vị nước mắm chua ngọt pha kiểu truyền thống. Ảnh: Borrowed Salt

Cách làm: Bạn cũng pha nước chanh với đường, nước mắm cho tan. Sau đó, thêm tỏi, ớt vào khuấy cùng, điều chỉnh lại gia vị theo sở thích. Bạn cũng có thể thêm ít nước ấm pha để vị nước mắm có vị loãng hơn một chút – tùy theo khẩu vị.

2.1.3. Cách làm nước mắm giấm chua ngọt chấm ăn với bánh xèo

Nhiều người thích ăn nước chấm có vị chua thanh hơn, do đó, họ bổ sung thêm giấm trắng. Các nguyên liệu bạn cần cho công thức nước chấm này như sau:

  • 60 ml nước mắm loại ngon (1/4 cốc)
  • 60 ml giấm trắng
  • 55 gram đường trắng (1/4 cốc)
  • 1 muỗng canh nước cốt chanh tươi không hột
  • 1 trái ớt đỏ xắt nhỏ
  • 1 tép tỏi băm nhỏ
  • 2 muỗng canh nước ấm
nước mắm giấm chua ngọt chấm ăn bánh xèo
Công thức nước mắm giấm chấm bánh xèo chỉ mất 5 phút thực hiện. Ảnh: Taste

Cách làm: Cho nước mắm, giấm, đường, nước chanh, nước ấm vào một chén nhỏ, đánh nhẹ cho tan đều. Cuối cùng, cho tỏi và ớt vào khuấy đều nữa là xong.

2.2. Cách làm nước mắm chấm chua ngọt ăn với bánh xèo chay

2.2.1. Cách pha nước tương chua ngọt chấm ăn bánh xèo chay

Nguyên liệu gồm:

  • 1 tép tỏi lớn băm nhuyễn (hoặc giã cho nhuyễn)
  • 2 muỗng canh giấm gạo (hoặc nước cốt chanh)
  • 1 muỗng canh nước tương đậu nành (hoặc tương tamari)
  • 1 muỗng canh đường trắng (hoặc loại siro thực vật bạn thích)
  • 1 trái ớt cắt nhỏ
nước tương giấm chấm ăn bánh xèo chay ngon
Nước tương giấm chua ngọt chấm ăn bánh xèo chay mới lạ. Ảnh: Lazycatkitchen

Cách làm: Bạn pha giấm, nước tương, đường với nhau trong chén nhỏ, khuấy nhẹ cho đường tan. Thêm tỏi, ớt băm vào chén nước chấm là xong.

2.2.2. Cách làm nước mắm chay chua ngọt chấm ăn bánh xèo

Thành phần nguyên liệu:

  • 2 thìa cà phê nước mắm chay (10 ml)
  • 2 thìa cà phê nước cốt chanh tươi (10 ml)
  • 2 thìa cà phê đường trắng (hoặc siro thực vật)
  • 2 muỗng canh nước lọc (30 ml)
  • Ít ớt tươi xắt nhỏ, hoặc ớt sa tế chay
nước mắm chay chua ngọt ăn bánh xèo
Nước mắm chay chua ngọt ăn bánh xèo tạo nên mâm bánh màu sắc đẹp mắt. Ảnh: Full of Plants

Cách làm: Bạn khuấy tan đường trong nước lọc, nước chanh và nước mắm chay. Cuối cùng, cho ớt hoặc sa tế vào khuấy đều là hoàn tất.

2.3. Nước mắm chấm ăn bánh xèo để được bao lâu?

Dù pha ăn chay hay mặn, cách bảo quản nước mắm chua ngọt đều như nhau. Sau khi pha, bạn chỉ nên lấy từng ít một để ăn hết. Phần còn lại rót vào hũ kín nắp và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Với bí quyết này, bạn có thể giữ nước mắm chua ngọt ăn nhiều lần bánh xèo trong tối đa 3 – 4 ngày.

Thế mới thấy, chỉ với một món ăn ngon thôi mà cách thưởng thức của mỗi nơi lại mang một màu sắc khác nhau. Sự khác biệt ấy chủ yếu nằm ở hương vị nước chấm. Cách làm nước mắm chua ngọt ăn bánh xèo vừa đơn giản, vừa đa dạng với nhiều tỷ lệ pha chế khác nhau tùy theo khẩu vị mỗi người đã được hướng dẫn chi tiết trên đây. Chúc bạn thực hiện thành công để chiêu đãi cả nhà món ngon đặc sản của quê hương thêm đậm đà nhé.

Trúc Nguyễn tổng hợp